ทุกขสมุทัย - อาสวะ 4

อาสวะ คือ กิเลสที่หมักหมมหรือดองอยู่ในสันดาน ไหลซึมซ่านไปย้อมจิตเมื่อประสบกับอารมณ์ต่างๆ มี 4 ประการ ได้แก่ กามาสวะ ภวาสวะ ทิฏฐาสวะ และอวิชชาสวะ

1 . กามาสวะ

กามาสวะ คือ กิเลสอันหมักหมมหรือดองอยู่ในสันดาน ที่ทำให้เกิดความใคร่และจมอยู่หรือติดใจอยู่ในการแสวงหากามคุณทั้ง 5 ประการ ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส

2 . ภวาสวะ

ภวาสวะ คือ กิเลสอันหมักหมมหรือดองอยู่ในสันดาน ที่ทำให้อยากมีอยากเป็นและจมอยู่หรือติดใจอยู่ในความชอบใจยินดีต่อภพใดภพหนึ่งใน 3 ภพนี้ ได้แก่ กามภพ (ภพของมนุษย์) รูปภพ (ภพของรูปพรหม) และอรูปภพ (ภพของอรูปพรหม)

3 . ทิฏฐาสวะ

ทิฏฐาสวะ คือ กิเลสอันหมักหมมหรือดองอยู่ในสันดาน ที่ทำให้เกิดทิฏฐิและจมอยู่หรือติดใจอยู่ในความเห็นผิดจากความเป็นจริงแห่งสภาวธรรม หรือผิดจากทำนองคลองธรรม เช่น เห็นว่าเที่ยง เห็นว่าเป็นสุข และเห็นว่าเป็นตัวเป็นตน

4 . อวิชชาสวะ

อวิชชาสวะ คือ กิเลสอันหมักหมมหรือดองอยู่ในสันดาน ที่ทำให้ไม่รู้ตามความเป็นจริงและจมอยู่หรือติดใจอยู่ในความไม่รู้เหตุผลตามความเป็นจริงนั้น เช่น การไม่รู้ในทุกข์ การไม่รู้ในเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์ การไม่รู้ในความดับทุกข์ และการไม่รู้ในหนทางที่ทำให้ถึงความดับทุกข์